آشنایی با بازرسی کالا

بازرسی کالا :

یکی ازدغدغه های دائمی فروشندگان و خصوصا خریداران هنگام انجام معاملات بین المللی و خرید کالا، عدم اطمینان به طرف مقابل و تردید در انجام تعهدات تقبل شده از طرف وی میباشد. در این راستا،یکی از ابزارهایی که میتواند مورد توجه قرار گیرد و با استفاده از آن مسئولیتهای فروشنده قبل از حمل کالا و دریافت پول مورد بررسی و کنترل قرار داده شود، بهرهگیری از خدمات شرکتهای بازرسی میباشد که با اعمال نظارت، کنترل کمی و کیفی کالای خریداری شده، موجب کاهش اختلافات آتی فیمابین خریدار و فروشنده میگردد. در واقع، برای جلوگیری و رفع مشکلات، از مدتها قبل سعی گردیده است که با استفاده از مکانیزمهای خاص موجبات ایجاد اختلاف بین خریدار و فروشنده به حداقل ممکن کاهش یابد و در این رابطه موضوع بازرسی کالا در مبدا و قبل از حمل، به عنوان یکی از ابزارهای مهم در جهت کاهش و یا رفع اختلاف بین متعاملین مطرح بوده است. با انجام خدمات بازرسی قبل از حمل، خریدار میتواند با پیشبینیهای لازم و انتخاب یک شرکت بازرسی کننده امین و معتمد، شرایطی را فراهم آورد که اولا مشکلی ایجاد نگردد، ثانی ا دًر صورت بروز مشکل مدارک و شواهد کافی دال بر چگونگی شرایط کالا قبل از حمل در اختیار داشته باشد. امروزه، شرکتهای بازرسی کالا یکی از اجزا مهم تجارت جهانی میباشند که از وجود آنها برای کنترل کمیت، کیفیت و بسته بندی کالا و جلوگیری از ورود و صدور کالای نامرغوب استفاده میگردد . شرکت های بازرسی زیادی به امر بازرسی کالاها در جهان می پردازند. که معمولا این شرکت ها نمایندگی هایی در بسیاری از نقاط جهان دارند. شما براحتی می توانید شرایط کالای خود را به این شرکت ها اعلام و نسبت به هزینه بازرسی از آنها استعلام بگیرید. قیمت ها معمولا متفاوت است. شرکت بازرسی در نهایت نسبت به ارائه گواهی بازرسی (که انواع مختلفی دارند و در زیر به آنها اشاره شده است) اقدام می کنند. فروشنده خارجی موظف به ارسال این گواهی همراه با سایر اسناد خرید میباشدو تا زمانی که این گواهی صادر نگردد LC آزاد نخواهد شد.

گواهی های صادره توسط شرکت های بازرسی به شرح ذیل می باشند :
COI -گواهی بازرسی کالا ( کمی و کیفی)
PSI -گواهی بازرسی قبل از حمل
VIC -گواهی بازرسی ظاهری
CL -گواهی موید نامه
PVC -گواهی تعیین ارزش
CSC -گواهی رضایت مندی مشتری
SIC -گواهی بازرسی ماهوی کالا
CC -گواهی راه اندازی
PL -گواهی بسته بندی
TR -گواهی های آزمایشگاه

که معروف ترین آن ها همانPSI و COI می باشند.  اتاق بازرگانی بین المللیICC نیز در بند ب ۹ شرایط اینکوترمز، بازرسی پیش از حمل یاPSI GATT را در تعریفی که بهGATT  ارائه نموده چنین بیان نموده است :
” فعالیتهای بازرسی پیش از حمل شامل تمامی اقداماتی است که بررسی کمیت، کیفیت، قیمت از جهت نرخ ارز و شرایط مالی و یا طبقهبندی گمرکی کالایی که به قلمرو کشور استفاده کننده صادر میشود مربوط میباشد، مشروط بر اینکه اقدامات گمرکی کشوری که کالا از آنجا صادر شده .صورت گرفته باشد ” .
(Inspection ) بازرسی کالا
در بازرسی کالا معمولا کالاهای سفارش داده شده بصورت ساخته شده آماده بازرسی می باشند. در اینصورت ممکن است بازرسی حین ساخت قبلا توسط سازمان دیگری انجام گرفته باشد و یا فقط بازرسی نهایی کالا مورد توافق مشتری و فروشنده (سازنده) قرار گرفته است.
اکثر تولیدات مربوط به سازندگان صنایع نفت، گاز و پتروشیمی همچون لوله ، اتصالات، فلنج ، پیچ و مهره، شیر، پمپ و بازرسی می گردند . (Pre-shipment) انواع تجهیزات برق و ابزار دقیق معمولا بصورت نهایی و پیش از حمل از آنجایی که کالاهای مذکور بصورت حین ساخت مورد بازرسی قرار نگرفته اند لذا بازرسی از کالا در یک مرحله (یا بازدید) بسیار حساس و دشوار خواهد بود .در بازرسی کالا مسلما مهمترین وظیفه یک بازرس کنترل مدارک فنی ساخت و کنترل کیفیت کالا (انطباق محصول) خواهد بود چرا که بسیاری از مراحل ساخت و آزمونهای مرتبط کالا قبلا انجام گرفته است و بازرس هم در آنزمان حضور نداشته است .
قبل از انجام بازرسی محصول و بررسی مدارک، بازرس بایستی کاملا از نحوه بازرسی و شرایط تحویل کالا مطلع باشد. یعنی به الزامات قراردادی و درخواست مشتری کاملا اشراف داشته باشد. این الزامات را می توان در قراردادهای فیمابین سازنده (تامین کننده) و مشتری یافت.
معمولا این الزامات جزء ضمایم قرارداد بصورت سفارش خرید Purchase Order  یا درخواست مواد (Material Requisition) ، برنامه آزمون و بازرسی  : Inspection and Test Plan ITP  کتابچه مشخصات فنی (Specification) و غیره می باشند.
در حقیقت وظیفه بازرس این است که محصول را مطابق مدارک مذکور بازرسی نماید بگونه ای دیگر محصول را مطابق با الزامات و خواسته های مشتری (Verify)بررسی کند و اطمینان حاصل نماید که محصول مورد سفارش کلیه الزامات مشتری را برآورده می سازد. لذا بازرسانی که قبل از کنترل این مدارک سراغ استاندارد مربوطه می روند کاملا راه اشتباهی را برگزیده اند. چرا که الزامات مشتری نسبت به الزامات استاندارد ارجحیت و اولویت بالاتری دارد .البته معمولا الزامات مشتری شامل یک سری الزامات استانداردی هم می شود .یعنی مشتری علاوه بر اینکه یک سری درخواست ها و نیازهای خود را اعلام می نماید در نهایت امر سازنده (تامین کننده) را به پیروی از الزامات استاندارد مربوط به ساخت محصول مورد سفارش الزام می نماید .
در اینجا سوالی که مطرح می شود این است که در مواردی که درخواست مشتری با الزامات استاندارد همخوانی نداشته باشد چه باید کرد؟ بطور مثال استاندارد مربوط به پذیرش عیوب جوشکاری، میزان پذیرش نا همترازی را حداکثر ۳ میلیمتر عنوان می کند ولیکن در مشخصات فنی اعلام شده از طرف مشتری این میزان ۲ میلیمتر ذکر شده است .در اینگونه موارد معمولا در یکی از بندهای قراردادی این مساله تشریح شده است که در مواجهه با اینگونه نا همخوانی ها الزمات مشتری از اولویت بالاتری نسبت به استاندارد برخوردار است.